VREMEPLOV
1987 - 1988
1987
Januar 1987
16.januar 1987.
Šef Komunističke partije Kine Hu Jaobang podneo ostavku, prihvativši krivicu za političke greške koje su izazvale studentske nemire. Funkciju generalnog sekretara preuzeo je Džao Cijang.
25.januar 1987.
Umro srpski (jugoslovenski) slikar Predrag-Peđa Milosavljević član SANU , istaknuti predstavnik intimizma u srpskom slikarstvu. (Rođen: Lužnice, Kragujevac/Kraljevina Srbija/Srbija 04.februar 1908. - Umro: Beograd/SFR Jugoslavija/Srbija 25.januar 1987.) Studirao je prava u Subotici, a zatim je bio u diplomatskoj službi u Parizu, Madridu i Londonu. Međunarodnu reputaciju stekao je 1937. na izložbi u Parizu na kojoj je dobio „Gran pri“. Napisao je eseje „Između trube i tišine“, i dramu „Zopir“.
1908-1987
78
30.januar 1987.
Umro hrvatski (jugoslovenski) kontraverzni slikar, restaurator, kolekcionar, slikarski falsifikator i istoričar umetnosti Ante Topić Mimara. (Rođen: Korušce, Klis/Austro-Ugarska monarhija/Hrvatska 07.april 1898. - Umro: Zagreb/SFR Jugoslavija/Hrvatska 30.januar 1987.) Zvanični biografija kaže da je rođen 7. aprila 1898. godine u dalmatinskom selu Korušce. Međutim, pojedini izvori upućuju da je rođen 16. marta 1897. godine u Splitu, pod imenom Mirko Maratović, od čega navodno i potiče nadimak Mimara („Mi” od Mirko, „mara” od Maratović). Borio se u Prvom svetskom ratu kao austrougarski vojnik. Ranjen je u bici na Pijavi 1918. godine, kada je zarobljen i prebačen u Rim. Prema verziji u kojoj je Mimara zapravo Mirko Maratović, on je nakon smrti pravog Anta Topića u vojnoj bolnici u Rimu, preuzeo njegov identitet. Živeo je i obilazio galerije, muzeje i antikvarnice u Parizu, Amsterdamu, Berlinu i Minhenu. Navodno je tamo još 1927. godine, upoznao Adolfa Hitlera, tada lidera Nacionalsocijalističke nemačke radničke partije, sa kojim je ostvario blisko poznanstvo. Svoju privatnu kolekciju umetnina, Mimara započinje sakupljati krajem tridesetih godina. Mnogi tu vide vezu između imovine jevrejskih porodica koja je prodata uoči rata ili oteta od nacista i Mimarine bliskosti sa visokim nacističkim funkcionerima poput Hermana Geringa, prvog Hitlerovog saradnika, naročito zainteresovanog za umetnička dela. Nakon Drugog svetskog rata je nastavio da živi u Nemačkoj i marokanskom gradu Tanger. Navodno je 1946. godine bio savetnik jugoslovenske vojne komisije za reparaciju, te je određivao koja će umetnička dela biti predata Jugoslaviji na ime ratne štete. Tvrdi se i da je u dogovoru sa vlastima u Beogradu, dostavljao spisak vrednih umetnina, koje bi onda vlasti iz Beograda prosledile Centralnom birou za vraćanje ukradenog umetničkog blaga u Minhenu, kao spisak onoga što su nacisti oteli tokom okupacije.
1898-1987
88
Šezdesetih godina je kupio dvorac (nem. Schloss Neuhaus) kod Salcburga i počinje da posećuje Jugoslaviju, odnosno Hrvatsku. Od sedamdesetih godina je živeo u Zagrebu do svoje smrti 1987. godine. Ante Topić Mimara je svoju privatnu kolekciju od oko 3.000 predmeta, zaveštao 1972. godine hrvatskom narodu. Muzej Mimara na Ruzveltovom trgu u Zagrebu je svečano otvoren 17. jula 1987. godine, a otvaranje je uživo prenosila Jugoslovenska radio televizija (JRT).
Februar 1987
22.februar 1987.
Umro američki slikar, novinar, filmski režiser i producent Endi Vorhol, jedan od najznačajnijih predstavnika pop-art slikarstva. (Rođen: Pitsburg/Pensilvanija/Sjedinjene Američke Države 06.avgust 1928. - Umro: Njujork/Njujork/Sjedinjene Američke Države 22.februar 1987.) Rođen je u Pitsburgu u Pensilvaniji pod pravim imenom Endru Vorhola. Njegov otac Andrej Varhola (prezime se pisalo „Varhola“ u Evropi, ali je promenjeno na Vorhola kada je emigrirao u SAD) i majka Ulja Justina Zavacka bili su imigranti radničke klase, rusinskog porekla iz sela Mikó, Ugarska. (danas: Mikova, Slovačka). Porodica je pripadala Rusinskoj katoličkoj crkvi istočnog obreda. U trećem razredu Vorhol se razboleo od horeje, koja izaziva trzaje mišića. Ova bolest je dovela i do promena u pigmentaciji kože, a kasnije je razvio i hipohondriju i strah od lekara i bolnica. Vorhol je kasnije svoje bolešljivo detinjstvo opisao kao veoma važno za razvoj njegove ličnosti i njegovih sposobnosti. Rano je pokazao svoj talenat za umetnost i studirao je dizajn na univerzitetu u Pitsburgu. Godine 1949, preselio se u Njujork i počeo je uspešnu karijeru u jednom magazinu, baveći se ilustracijom i oglasima. Postao je poznat po svojim neobaveznim potezima pri crtanju cipela. To je dovelo do njegove prve izložbe u Njujorku. Tokom 1960-ih Vorhol je od ilustratora postao jedan od najpoznatijih umetnika Amerike. Na mnogo načina su Vorhol i krug ljudi okupljeni oko njega definisali ovu deceniju. Tokom ove decenije Vorhol je počeo da slika poznate američke proizvode, kao Koka - kola, kao i poznate popularne ikone, kao Merlin Monro, i Elizabet Tejlor.
1922-1987
58
Godine 1963, osnovao je atelje „The Factory“ i oko sebe je skupio slikare, pisce, muzičare i poznate andergraund ličnosti. Valerie Solanas se juna 1968. pojavila u „Factory“-u i pucala u Vorhola. Vorhol je bio ozbiljno ranjen i jedva je preživeo (lekari su morali da mu otvore grudni koš i masirali su mu srce da bi ga stimulisali). Fizičke posledice je trpeo do kraja života (morao je, recimo, da nosi korset, koji mu je držao abdomen). Pokušaj ubistva je imao trajne posledice i na njegov život i umetnost. Njegov čuveni portret Mao Cedunga napravljen je 1973. godine. Vorhol je bio jedan od prvih vodećih gej američkih umetnika koji su bili otvoreni po pitanju svoje seksualnosti. Drsko i duhovito ismevao je i razarao banalnost masovne komercijalne kulture i američke mitove, sve do takozvanog pokreta za oslobađanje žena. Neki od njegovih filmova: „Empajer“, „San“, „Devojke iz Čelzija“, „Usamljeni kauboji“, „Meso“, „Đubre“, „Krv za Drakulu“ itd. Vorhol je radio u mnogim medijima – slikarstvo, fotografija, crtež i skulptura. Pored toga, pravio je i filmove. Između 1963. i 1968. snimio je preko 60 filmova.
Mart 1987
03.mart 1987.
Umro američki pozorišni i filmski glumac Dejvid Denijel Kaminski, poznatiji kao Deni Kej, sjajni komičar, koji se angažovao i u UNICEF-u, agenciji UN za pomoć deci. (Rođen: Bruklin, Njujork/Njujork/Sjedinjene Američke Države 18.januar 1911. - Umro: Los Anđeles/Kalifornija/Sjedinjene Američke Države 03.mart 1987.) Sin ukrajinskih imigranata, Kej je započeo svoju izvođačku karijeru 1930-ih kao komični zabavljač u hotelima na planinama Ketskil i u noćnim klubovima širom Sjedinjenih Država. Tokom ovog perioda nastao je pantomime, brzometno pevanje i fizičke nestašluke koje su postale njegov zaštitni znaci. Dobio je svoju prvu filmsku ulogu u kratkom filmu „Mesec nad Menhetnom“ (1935). Tokom godina 1944–63, Kej je uglavnom glumio u filmovima prilagođenim njegovim talentima pevača, plesača, komičara i imitatora. Često je igrao više uloga, kao što su blizanci ili dvojnici. Svoju dugogodišnju saradnju sa Dečjim fondom Ujedinjenih nacija (UNICEF) započeo je 1953. godine i prešao hiljade milja (često pilotirajući sopstvenim avionom) u ime organizacije tokom naredne tri decenije. Neki od filmova u kojima je igrao: „Čudo od čoveka“, „Momak iz Bruklina“, „Pesma se rodila“, „Revizor“, „Ludi podvig“ itd. Kej je dobio počasnu nagradu Oskara 1955. godine, Humanitarnu nagradu Žan Heršolt 1982. godine, Francusku Legiju časti 1986. i Predsedničku medalju slobode posthumno 1987.
1911-1987
76
09.mart 1987.
iransko-irački rat
Teheran optužio Bagdad da upotrebljava hemijsko oružje.
12.mart 1987.
U Sovjetskom Savezu izvršena prva uspešna transplantacija srca.
April 1987
12.april 1987.
Dvojica sovjetskih kosmonauta su "šetajući" kosmosom uspešno povezala kosmički modul sa orbitalnom stanicom "Mir".
14.april 1987.
Turska podnosi zahtev za pristupanje Evropskoj zajednici.
19.april 1987.
Rođena bivša ruska teniserka Marija Šarapova. (Rođena: Njaganj/Sovjetski Savez/Rusija) Marijini roditelji su iz Belorusije, ali su 1986. godine odlučili da se presele u Rusiju. Šarapova je u četvrtoj godini počela da igra tenis. U šestoj godini uočila ju je Martina Navratilova, koja je predložila njenim roditeljima da Šarapova počne ozbiljno da trenira. Šarapova je osvojila pet grend slem trofeja u pojedinačnoj konkurenciji i postala jedna od šest teniserki koje su u Open eri kompletirale četiri različita grend slem turnira. Prvi grend slem turnir je osvojila kao sedamnaestogodišnjakinja, Vimbldon 2004. Najbolji plasman na VTA listi joj je prvo mesto. Tokom karijere je, takođe osvojila VTA prvenstvo, 14 turnira I kategorije / Obaveznih Premijer / Premijer 5 turnira, kao i srebrnu medalju na Olimpijskim igrama 2012. u Londonu. U julu 2008. godine Šarapova se našla na prvom mestu liste najplaćenijih sportista. Časopis „Pipl“ (engl. People) ju je 2005. godine svrstao u 50 najlepših poznatih ličnosti na svetu. Snimila je i brojne reklame.
21.april 1987.
U eksploziji koju su teroristi podmetnuli u Kolombu, glavnom gradu Šri Lanke, poginulo najmanje 150 ljudi.
24.april 1987.
Poseta Slobodana Miloševića Srbima na Kosovu Polju –«Niko ne sme da vas bije». Pošto su srpski i crnogorski aktivisti Kosova i Metohije planirali da organizuju takozvani marš na Beograd kako bi iskazali svoje nezadovoljstvo situacijom u toj pokrajini, komunistički vrh Srbije je odlučio da pošalje predsednika CK SK Srbije, Slobodana Miloševića na Kosmet ne bi li ovaj smirio uzavrelu situaciju. Do tada nepoznati političar je nevoljno krenuo da izvrši dati zadatak ne sanjajući da će ga on lansirati u sam vrh političke scene najpre u Srbiji a potom i u SFRJ. Tokom razgovora sa lokalnim zvaničnicima Kosova Polja, grupa srpskih radnika je pokušala da uđe u prostorije gde se održavao sastanak kako bi izložila svoje probleme komunističkom izaslaniku iz Beograda. U tome ih je sprečila policija čiju su veliku većinu na Kosovu činili Albanci. Došlo je do sukoba dveju strana. Policija je pendrecima tukla Srbe dok su ovi uzvraćali pripremljenim kamenicama. Milošević je najpre pokušao da umiri situaciju sa balkona zgrade obraćajući se radnicima do tada poznatom praznom komunističkom retorikom koja ni ranije nije donosila nikakve rezultate. Pošto mu je pokušaj propao, Milošević se spustio među radnike praćen TV kamerama i novinarima kako bi sa njima razgovarao licem u lice. Policijski kordon je probijen. Milošević je potom došavši među radnike izgovorio čuvene reči «Niko ne sme da vas bije». Te njegove reči su pompezno emitovane na državnoj televiziji koja je inače bila pod kontrolom Miloševića. Od običnog anonimnog komunističkog birokrate stvoren je heroj. Sa jedne strane njegove reči su označene kao nacionalističke a sa druge da je njima hteo da stavi do znanja narodu da ljudska prava na Kosmetu neće biti kršena. Ovaj događaj je označio početak uspona Slobodana Miloševića ka vrhu političke pozornice SFRJ na kojoj će on sa ostalim akterima prouzrokovati burne devedesete godine na trusnom Balkanu.
Maj 1987
02.maj 1987.
Opera "Aida" Đuzepe Verdija izvedena u ambijentu egipatskog hrama u Luksoru, nastupali Marija Kjara i Plasido Domingo.
09.maj 1987.
Poginulo svih 187 putnika i članova posade prilikom pada aviona poljske kompanije LOT „Iljušin 62“, koji je trebao leteti na liniji Varšava-Njujork. Avion se srušio neposredno po poletanju.
11.maj 1987.
Indijski premijer Radživ Gandi stavio Pendžab pod federalnu kontrolu zbog pobune Sika.
14.maj 1987.
Umrla američka filmska glumica Rita Hejvort, holivudski seks simbol četrdesetih godina XX veka. (Rođena: Bruklin, Njujork/Njujork/Sjedinjene Američke Države 17.oktobar 1918. - Umrla: Njujork/Njujork/Sjedinjene Američke Države 14.maj 1987.) Hejvort je rođena u Bruklinu, kao Margarita Karmen Kansino, ćerka španskog plesača Eduarda Kansina Starijeg i Volge Hejvort, plesačice irskog i engleskog porekla. Hejvort je bila vrh glamura 40-ih, pin ap devojka za vojnike i simbol lepote za žene. Godine 1949. njene usne su proglašene za najbolje na svetu od strane Lige umetnika Amerike. Imala je modni ugovor sa Maks Faktorom da promoviše svoje Tru-Color karmin i Pan-Stik šminku. Tri godine za redom, počev od 1944, Rita Hejvort je bila imenovana za jednu najvećih filmskih atrakcija na svetu. 1944. godine glumi u jednom od svojih najpoznatijih filmova, mjuziklu Cover Girl, sa Džinom Kelijem. Film je učvršćuje u zvezde Columbia Pictures 40-ih. Hejvort je bila vična baletu, igri i stepovanju. Barbara Leming piše u njenoj biografiji o Hejvortovoj If This Was Happiness: A Biography of Rita Hayworth (1989), da je Hejvort zbog konzumiranja alkohola i burnog životnog stila ostarila pre vremena. Ponovnim pojavljivanjem u Njujorku zbog rada na prvom filmu nakon tri godine 1956 „uprkos vešto stavljenoj šminki i dugoj lepoj crvenoj kosi, nisu se mogle prikriti posledice ispijanja alkohola i stresa. To se videlo kroz duboke redove oko njenih očiju i usta, a ona bi se pojavljivala iscrpljena i mnogo starija od njenih 38 godina“. Neki od filmova u kojima je igrala: "Samo anđeli imaju krila", "Đilda", "Dama pod sumnjom", "Nikad se nećeš obogatiti", "Dama iz Šangaja", "Odvojeni stolovi".
1918-1987
68
17.maj 1987.
Irački ratni avion "F-I miraž" ispalio dve "egzoset" rakete na američki vojni brod "Stark" koji je patrolirao Zalivom, usmrtivši 37 i ranivši 62 mornara.
28.maj 1987.
Umro srpski (jugoslovenski) geolog Kosta Petković, koji je izradio prvu geološku kartu Jugoslavije prema internacionalnoj normi. (Rođen: Solun/Osmansko carstvo/Grčka 13.mart 1903. - Umro: Beograd/SFR Jugoslavija/Srbija 28.maj 1987.) Bio je profesor Univerziteta u Beogradu, član SANU, upravnik Geološkog zavoda i Geološkog instituta, urednik „Geoloških anala Balkanskog poluostrva“ „Zbornika“ i „Glasnika Geološkog instituta SANU“. Objavio je više od 200 naučnih radova i izradio prvu geološku kartu Jugoslavije po internacionalnoj normi. Neka od dela: "Geološki sastav i tektonski sklop Suve planine", "Geološki sastav i tektonski sklop Majdanpeka", "Geologija okoline Dubrovnika", "Geološka građa Jugoslavije i njen uticaj na obrazovanje rudnih ležišta, reljefa i razvoj privrede", "Mezozoik Jugoslavije I-IV", "Trusna katastrofa u Skoplju 26. jula 1963. I-III", "Studija seizmo-tektonske karakteristike teritorije Crne Gore" itd.
1903-1987
84
30.maj 1987.
Gomila razbesnelih seljaka, pripadnika niže kaste, masakrirala najmanje 42 člana zemljoposedničke više kaste u indijskoj istočnoj državi Bihar.
Jun 1987
01.jun 1987.
libanski građanski rat
U eksploziji bombe podmetnute u helikopter kojim se prevozio iz Bejruta u Tripoli ubijen libanski premijer Rašid Karami.
02.jun 1987.
Umro španski gitarista Andres Segovija, najveći majstor tog instrumenta u XX veku. (Rođen: Linares/Španija 21.februar 1893. - Umro: Madrid/Španija 02.jun 1987.) Već sa sedam godina počeo je da priređuje koncerte širom sveta, izvanredno tumačeći dela klasičnih majstora, čime je gitaru uvrstio u koncertne instrumente ozbiljne muzike. Transkribovao je za gitaru niz kompozicija Johana Sebastijana Baha. Mnogi kompozitori posvetili su mu dela koja su komponovali za gitaru. Bio je najvažnija snaga u ponovnom uspostavljanju gitare kao koncertnog instrumenta u 20. veku, pre svega kroz demonstraciju njenog izražajnog i tehničkog potencijala. Nastavio je da izvodi koncerte i posle 90. godine. Mnogi poznati klasični gitaristi današnjice su Segovijini učenici, ili učenici njegovih učenika.
1893-1987
94
18.jun 1987.
Izrael osudio odluku poglavara rimokatoličke crkve pape Jovana Pavla II da primi u audijenciju predsednika Austrije Kurta Valdhajma, umešanog u ratne zločine nacista tokom Drugog svetskog rata.
19.jun 1987.
Raspad Saveza književnika Jugoslavije. Poslednja skupština ove organizacije održana je u Varaždinu.
Poginulo 12 i ranjeno više od 30 ljudi u eksploziji bombe koju su u garaži jedne robne kuće u Barseloni postavili teroristi separatističke baskijske organizacije ETA.
22.jun 1987.
Umro američki filmski glumac i igrač Fred Aster, jedan od najvećih holivudskih zabavljača koji se proslavio u muzičkim filmovima sa partnerkom Džindžer Rodžers. (Rođen: Omaha/Nebraska/Sjedinjene Američke Države 10.maj 1899. - Umro: Los Anđeles/Kalifornija/Sjedinjene Američke Države 22.jun 1987.) Fred Aster je rođen kao Frederik Emanuel Austerlic kao sin Johane „Ane” i Frederika „Frica” Austerlic. Asterova majka je bila rođena u Sjedinjenim Državama, u porodici luteranskih nemačkih imigranata iz Istočne Pruske i Alzasa. Asterov otac je bio rođen u Lincu, Austrija, u jevrejskoj porodici koja se konvertovala u katolicizam. Fred je široko je poznat kao najuticajniji plesač u istoriji filma. Njegova scenska i kasnija filmska i televizijska karijera obuhvatila je ukupno 76 godina, tokom kojih je glumio u više od 10 mjuzikla na Brodveju i u Londonu, snimio 31 muzički film, 4 televizijske emisije i izdao brojne snimke. Kao plesač, najbolje je zapamćen po svom neobičnom osećaju ritma, perfekcionizmu, inovativnosti i kao plesni partner i scenski romantični interes Džindžer Rodžers, sa kojim je glumio u seriji od deset holivudskih mjuzikala. Astera je Američki filmski institut imenovao petom najvećom muškom zvezdom klasičnog holivudskog filma u 100 godina ... 100 zvezda. Neki od filmova u kojima je igrao: „Roberta“, „Vesela raspuštenica“, „Vreme svinga“, „Cilinder“, „Uskršnja parada“, „Smešno lice“ itd.
1899-1987
88
26.jun 1987.
Stupila na snagu Konvencija UN protiv torture.
Jul 1987
01.jul 1987.
Jedinstveni evropski akt (JEA) EZ stupa na snagu. Evropski savet je usvojio JEA na samitu u Luksemburgu 2. i 3. decembra 1985. godine da bi ga potpisalo dvanaest država članica EZ februara 1986. godine. JEA će omogućiti reformu institucionalnog sistema, proširenje zajedničkih nadležnosti i stvaranje pravnog okvira za saradnju u oblasti spoljne politike EZ.
03.jul 1987.
Klaus Barbi, lokalni šef Gestapoa, nazvan „kasapin iz Liona“, osuđen u Francuskoj na doživotnu robiju.
11.jul 1987.
UN proglasile za petomilijarditog stanovnika planete novorođenog dečaka u Zagrebu Mateja Gaspara.
15.jul 1987.
Tajvan posle 38 godina ukinuo vanredno stanje radi omogućavanja višepartijskih izbora.
17.jul 1987.
Francuska prekinula diplomatske odnose sa Iranom.
27.jul 1987.
Umro srpski (jugoslovenski) arhitekta Branislav Kojić, projektant, pored ostalih zdanja, Umetničkog paviljona na Kalemegdanu (Cvijeta Zuzorić) i palate lista „Vreme“ – današnja „Borba“ u Beogradu. (Rođen: Smederevo/Kraljevina Srbija/Srbija 05.jun 1899. - Umro: Beograd/SFR Jugoslavija/Srbija 27.jul 1987.) Bio je profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Projektant, profesor, veliki poznavalac i pobornik očuvanja graditeljskog nasleđa, Branislav Kojić je svojim svestranim radom obeležio značajno razdoblje novije srpske arhitekture. Njegov životni i stvaralački put najbolje objašnjava izjava iz jednog intervjua: "Mene istorija interesuje radi današnjice i radi budućnosti, više nego radi prošlosti". Đak francuskog liceja u Poatjeu i srpske gimnazije u Nici, Kojić je studirao na Umetničkoj školi u Parizu, a nakon završetka studija zaposlio se na Arhitektonskom odeljenju Ministarstva građevina Srbije. Sa suprugom Danicom, takođe arhitektom, 1928. godine osnovao je privatni projektantski biro, a sa Milanom Zlokovićem, Janom Dubovijem i Dušanom Babićem, Grupu arhitekata modernog pravca. Na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu predavao je predmet Projektovanje privrednih i industrijskih zgrada. Među Kojićevim najuspelijim delima izdvajaju se: Umetnički paviljon "Cvijeta Zuzorić" na Malom Kalemegdanu, Hirurško - urološka klinika u Beogradu, Studentski i Dečji dom u Skoplju, Planinarski dom na Kopaoniku i Palata lista "Vreme"(danas zgrada "Borbe") na Trgu Nikole Pašića. U oblasti naučnoistraživačkog rada, Kojić je proučavao balkansku profanu i seosku arhitekturu, a bavio se i problemima regionalnog i prostornog planiranja.
1899-1987
88
Avgust 1987
04.avgust 1987.
Umro srpski (jugoslovenski) istoričar književnosti, kritičar, pripovedač i antologičar Dragiša Vitošević. (Rođen: Bare, Gruža/Kraljevina Jugoslavija/Srbija 14.jun 1935. - Umro: Sisak/SFR Jugoslavija/Hrvatska 04.avgust 1987.) Vitošević je završio Filološki fakultet u Beogradu, a usavršavao se u Parizu. Doktorirao je 1974. sa tezom "Srpski književni glasnik 1901 - 1914". Vitošević je bio neobična i svestrana ličnost, književni istoričar i kritičar, antologičar naše usmene književnosti, pripovedač, oštar kritičar malograđanskog duha i morala. Bio je naučni saradnik Instituta za književnost i umetnost u Beogradu. Sa Dobricom Erićem osnovao je i bio glavni urednik “Raskovnika”, jedinstvenog časopisa o narodnom stvaralaštvu i kulturi sela. Vrsni poznavalac bogate tradicije srpske kulture, borac za očuvanje narodnih umotvorina i običaja, kao i čistote srpskog jezika, on je autor čuvenog pesničkog zbornika “Orfej među šljivama”, kao i dela “Ja mislim drukčije”, “Darodavci iz prikrajka”, “Do Evrope i natrag”,” Volovi na plafonu”... Iako je njegov životni put bio jako kratak, iza sebe je ostavio mnoge rukopise koje su posthumno za štampu priredile njegova supruga Vjera i ćerka Nevena, obe književnice.
1935-1987
52
16.avgust 1987.
Francuski ronioci izvukli sef sa potonulog broda "Titanik".
17.avgust 1987.
Nemački ratni zločinac Rudolf Hes, zamenik Adolfa Hitlera u II svetskom ratu, izvršio samoubistvo u 93. godini života u berlinskom zatvoru Špandau u kojem je izdržavao kaznu doživotne robije na koju je osuđen tokom Nirnberškog procesa 1945. (Rođen: Aleksandrija/Egipatski kedivat/Egipat 26.april 1894. - Umro: Zapadni Berlin, Berlin/Zapadna Nemačka/Nemačka 17.avgust 1987.) Bio je važna figura u NSDAP-u, zamenik Hitlera i član njegovog najužeg kruga. Rođen je u egipatskoj Aleksandriji, kao sin protestantskog uvoznika i izvoznika koji je smatrao da škola koju Rudolf pohađa nije dovoljna pa se školovao i kod kuće. 1908. porodica se vraća u Nemačku. U Prvom svetskom ratu bio je pešadinac i dobio Gvozdeni krst, 2. reda. Kao poručnik služio je u vazduhoplovstvu. Bio je razočarani ratni veteran. Zbog sudelovanja u Minhenskom puču 1923. u zatvoru je odležao sedam i po meseci. Uredio je Hitlerovu knjigu „Majn Kampf” i postao treći u Rajhu, posle Hitlera i Geringa, osnivača Gestapa. U maju 1941, navodno na svoju ruku, avionom odleteo u Škotsku u nameri da kod britanske vlade izdejstvuje separatan mir s Nemačkom. Njegov predlog nije prihvaćen i kraj Drugog svetskog rata dočekao je kao zarobljenik u Velikoj Britaniji. Saznavši za taj čin, Hitler ga se odrekao, proglasio ludim, i zamenio Martinom Bormanom. Nakon kraja rata, zajedno sa preživelim zvaničnicima, sudelovao je na Nirnberškom sudskom procesu, gde je zbog svojih zločina osuđen na doživotnu robiju. Tada je imao 52 godine. Poslednje što je rekao sudu bilo je: „Ich bereue nichts!" (Ni zbog čega ne žalim!). Sproveden je u zatvor Špandau, u tadašnjem Zapadnom Berlinu. Kada su 1966. taj zatvor napustili Baldur fon Širah i Albert Šper, postao je jedini osuđenik. Obesio se u ćeliji zatvora "Špandau" pomoću električnog produžnog kabla.
1894-1987
93
28.avgust 1987.
Umro američki filmski režiser Džon Hjuston, jedan od najistaknutijih američkih sineasta XX veka. (Rođen: Nevejda/Misuri/Sjedinjene Američke Države 05.avgust 1906. - Umro: Midltaun/Roud Ajland/Sjedinjene Američke Države 28.avgust 1987.) Džon Hjuston je bio jedino dete Reje (rođene Gor) i kanađanina Voltera Hjustona, čije je originalno ime bilo Volter Hofston. Džonov otac, koji je bio škotsko-irskog porekla, bio je takođe glumac, u početku u vodvilju, a kasnije i u filmovima. Hjustonovi roditelji su se razveli 1913, kada mu je bilo 6 godina, te je zbog toga veliki deo svog detinjstva proveo u internatima. Kao dete često je bio bolestan i bio je tretiran zbog bolesti srca i bubrega. On se oporavio nakon što je duže vremena bolovao u Arizoni, i preselio se sa svojom majkom u Los Anđeles. Pre nego što je postao holivudski filmski stvaralac, bio je amaterski bokser, novinar, pisac kratkih priča, slikar portretista u Parizu, konjički jahač u Meksiku, kao i autor dokumentarnih filmova za vreme Drugog svetskog rata. Snimio je, većinom, filmove avanturističkog i kriminalističkog žanra. Napisao je scenarija za većinu od ukupno 37 igranih filmova koje je režirao, a mnogi se i danas smatraju klasicima: Malteški soko (1941), Blago Sijera Madre (1948), Ostrvo Largo (1948), Džungla na asfaltu (1950), Afrička kraljica (1951), Molin Ruž, Neprilagođeni i Čovek koji je hteo da bude kralj. Tokom svoje 46-godišnje karijere imao je 15 nominacija za Oskara, osvojivši ga dvaput, a režirao je i filmove u kojima se pojavljuju njegov otac Volter i kći Andželika, koji su takođe osvojili Oskara u različitim filmovima. Većina Hjustonovih filmova bili su adaptacije značajnih romana, koji često prikazuju „herojsku potragu”. U mnogim njegovim filmovima, različite grupe ljudi, dok se bore za zajednički cilj, postaju osuđeni na propast, formiraju „destruktivno savezništvo”, dajući filmovima dramatičnu i vizuelnu napetost. Mnogi od njegovih filmova uključuju teme kao što su religija, smisao, istina, sloboda, psihologija, kolonijalizam i rat.
1906-1987
81
29.avgust 1987.
Umro američki filmski glumac Li Marvin, briljantan tumač uloga brutalnih otpadnika i ljudi sa margine društva. (Rođen: Njujork/Njujork/Sjedinjene Američke Države 19.februar 1924. - Umro: Tuson/Arizona/Sjedinjene Američke Države 29.avgust 1987.) Poznat po svom bas glasu i prerano beloj kosi, najviše ga pamte po tome što je igrao tvrdo kuvane likove iz "tvrdog momka". Iako je u početku bio tipiziran kao „teški“ (tj. negativan lik), kasnije je postao poznat po portretiranju anti-heroja, kao što je detektiv poručnik Frank Ballinger u televizijskoj seriji M Skuad (1957–1960). Marvinove zapažene uloge na filmu uključuju Čarlija Stroma u Ubicama (1964), Rika Fardana u Profesionalcima (1966), Majora Džona Rajsmana u Prljavom tucetu (1967), Bena Ramsona u Paint Iour Vagon (1969), Vokera u Point Blank ( 1967), i narednik u Velikom crvenom (1980). Marvin je postigao brojna priznanja kada je glumio i revolveraša Kida Šelina i kriminalca Tima Strouna u dvostrukoj ulozi u komediji vestern filma Cat Ballou (1965), zajedno sa Džejn Fondom, hitom iznenađenja koji mu je doneo Oskara za najboljeg glumca, zajedno sa nagradom BAFTA, Zlatnim globusom, NBR nagradom i Srebrnim medvedom za najboljeg glumca. Teški pušač i pijanac, Marvin je do kraja života imao zdravstvenih problema. U decembru 1986, Marvin je bio hospitalizovan više od dve nedelje zbog stanja povezanog sa kokcidioidomikozom. Upao je u respiratorni distres i davali su mu steroide da bi mu olakšali disanje. Kao rezultat toga, imao je velike rupture creva i podvrgnut je kolektomiji. Marvin je umro od srčanog udara u dobi od 63 godine. Sahranjen je uz pune vojne počasti na nacionalnom groblju u Arlingtonu.
1924-1987
63
Septembar 1987
16.septembar 1987.
U Montrealu usvojen Protokol Bečke konvencije o zaštiti ozonskog omotača, u spomen na ovaj događaj, Generalna skupština UN je 1994. godine proglasila 16. septembar za Međunarodni dan zaštite ozonskog omotača
23-24.septembar 1987.
Održana osma vanredna sednica Centralnog Komiteta SK Srbije – početak "antibirokratske revolucije". Ovu sednicu koja je trajala 30 sati i koju je prenosila državna televizija, Slobodan Milošević je iskoristio da se obračuna sa ljudima koji su mu bili glavna prepreka na putu preuzimanja potpune vlasti u Srbiji. Milošević koji je početkom 1986. godine izabran za predsednika CK SK Srbije je učvrstio svoju poziciju okupivši svoje pristalice oko sebe. Pojačavši partijski aparat koji je bio pod njegovom kontrolom započinje svoj obračun sa neistomišljenicima podstaknut poletom koji je dobio posetom Kosmetu aprila meseca, osetivši da ima podršku kako u tadašnjem političkom miljeu tako i u srpskom javnom mnjenju. U takvoj atmosferi Milošević se sukobio sa predsednikom beogradskih komunista Dragišom Pavlovićem i Ivanom Stambolićem predsednikom predsedništva SR Srbije, pored ostalog optužujući ih za veoma blag odnos prema Albancima na Kosmetu. Proročke reči Dragiše Pavlovića koje je on uputio 11.septembra 1987. godine, na račun narastajuće nacionalističke euforije koju je Milošević širio i kojima je prvi upozorio javnost SFRJ na veliku krizu koja će uslediti, će zapečatiti njegovu političku karijeru. One su glasile: "Situacija na Kosovu koja se ne poboljšava željenom i obećanom brzinom, stvara opasnu atmosferu gde svaka reč izgovorena protiv srpskog nacionalizma je shvaćena kao nacionalizam". Miloševićevo energično obrušavanje na političke suparnike pred televizijskim kamerama je na kraju dovelo najpre do ostavke Dragiše Pavlovića tokom sednice a potom i do ostavke Ivana Stambolića decembra 1987. godine koji je bio izložen velikom pritisku kako medija tako i političke javnosti. Eliminisanjem suparnika Miloševiću su praktično bila otvorena vrata na putu ka autokratskoj vladavini.
Oktobar 1987
15.oktobar 1987.
U državnom udaru ubijen predsednik Burkine Faso kapetan Tomas Sankara. Burkina Faso se nazivala Gornja Volta u periodu kada je bila sastavni deo Francuske Zapadne Afrike ali i posle dekolonizacije od 1960. do 1984.godine. Nakon svrgavanja i ubistva Sankara na predsedničko mesto je došao kapetan Blez Kompaore.
19.oktobar 1987.
"Crni ponedeljak" na njujorškoj berzi. Na njujorškoj berzi "Dau Džons" vrednost akcija pala je u toku jednog dana rekordnih 508 poena, odnosno 22,6 odsto. Taj dan berzanski stručnjaci opisali su kao "Crni ponedeljak".
U sudaru dva putnička voza u predgrađu Džakarte poginulo 102 i povređeno više od 5.000 ljudi.
Novembar 1987
01.novembar 1987.
Kineski lider Deng Sjaoping formalno se povukao sa svih funkcija u vladajućoj Komunističkoj partiji.
06.novembar 1987.
Rođena bivša srpska teniserka Ana Ivanović. (Rođena: Beograd/SFR Jugoslavija/Srbija) Kada je imala pet godina, videvši tenis na TV-u, Ana je tražila od svojih roditelja da je upišu u lokalnu školu tenisa. Kada je nešto kasnije od oca dobila prvi reket za rođendan, bila je sigurna da želi time da se bavi u životu. U karijeri je osvojila petnaest VTA turnira, uključujući i jedan grend slem turnir, Rolan Garos 2008, pobedivši u finalu Dinaru Safinu. Već plasmanom u finale tog takmičenja postala je prva teniserka na VTA listi, na kojoj je provela 12 sedmica. Dospela je do još dva grend slem finala, na Rolan Garosu 2007. i na Otvorenom prvenstvu Australije 2008. Takođe, na Vimbldonu je igrala u polufinalu 2007, dok joj je najbolji rezultat na Otvorenom prvenstvu SAD četvrtfinale 2012. godine. Sa saigračicama iz reprezentacije je došla do finala Fed kupa 2012. godine. Učestvovala je i na Letnjim olimpijskim igrama u Londonu. Takođe bila je i finalistkinja Hopman kupa 2013, a partner joj je bio Novak Đoković. Ana Ivanović je nacionalni ambasador UNICEF-a za Srbiju i nosilac Ordena Karađorđeve zvezde trećeg reda. Udala se 12. jula 2016. godine za nemačkog fudbalera Bastijana Švajnštajgera sa kojim ima dva sina.
07.novembar 1987.
Državnim udarom bez prolivanja krvi sa vlasti u Tunisu oboren predsednik Habib Burgiba koji je bio na čelu ove zemlje od sticanja nezavisnosti 1956. Burgibu je oborio s vlasti njegov predsednik vlade Zin el Abidin Bin Ali, pravdajući svoj potez tumačenjem da je 84-godišnji lider senilan i nije sposoban da vlada. Burgiba je 1974. proglašen doživotnim predsednikom Tunisa.
11.novembar 1987.
Boris Jeljcin smenjen s položaja šefa moskovskih komunista.
18.novembar 1987.
U požaru u stanici "Kings Kros" londonskog metroa život izgubilo 30 ljudi.
26.novembar 1987.
Potpisana konvencija za prevenciju od mučenja i nehumanih ili ponižavajućih postupanja ili kazni pod okriljem Saveta Evrope.
Tajfun usmrtio 270 Filipinaca i razorio oko 14.000 kuća.
28.novembar 1987.
Prilikom pada južnoafričkog aviona tipa "Boing 747" u Indijski okean, blizu Mauricijusa, poginulo svih 160 putnika i članova posade.
29.novembar 1987.
Južnokorejski avion sa 115 putnika i članova posade srušio se iznad Burme. U Bahreinu je potom uhapšena jedna žena koja je priznala da je severnokorejski agent i da je postavila eksploziv u avion prema nalogu njene vlade kako bi bile onemogućene Olimpijske igre u Seulu 1988.
Decembar 1987
10.decembar 1987.
Umro američki violinista litvanskog porekla Jaša Hajfec, jedan od najvećih majstora tog instrumenta XX veka. (Rođen: Vilnjus/Ruska imperija/Litvanija 02.februar 1901. - Umro: Los Anđeles/Kalifornija/Sjedinjene Američke Države 10.decembar 1987.) Priređivao je koncerte od detinjstva, a internacionalnu karijeru je počeo 1912. Pisao je kadence za violinske koncerte i transkribovao kompozicije starih i savremenih majstora. Naročito je cenjen zbog čistoće i tona i visoko razvijene tehnike sviranja.
1901-1987
86
14.decembar 1987.
Predsednik predsedništva SR Srbije Ivan Stambolić podnosi ostavku. Nakon osme vanredne sednice CK SK Srbije Ivan Stambolić je bio izložen snažnom pritisku kako političke javnosti tako i medija u već formiranoj atmosferi rastućeg nacionalizma. Na sednici Predsedništva SR Srbije Ivan Stambolić podnosi ostavku potpuno se povukavši iz političkog života. Neposredno posle podnošenja ostavke njegova dvadesetčetvorogodišnja ćerka Bojana gine u saobraćajnoj nesreći kod Budve pod sumnjivim okolnostima. Milošević dolazi na njenu sahranu na kojoj mu Stambolićeva supruga Katarina odbija pružiti ruku. Toga dana su se Stambolić i Milošević poslednji put sreli nakon 25 godina prijateljstva. Ivan Stambolić je bio potpuno zatečen onim što mu je priredio Milošević nakon svega što je učinio za njega i njegov politički uspon. Naime na funkciju koju bi Stambolić napuštao zauzimajući višu poziciju u političkoj hijerarhiji tadašnje SR Srbije, dolazio bi Milošević za koga se bezrezervno zalagao Stambolić čak i onda kada je nailazio na snažan otpor onih koji su bili protiv a među kojima je bilo i visokih komunističkih funkcionera. U periodu od 1982-84. godine Ivan Stambolić je bio na uticajnoj funkciji predsednika Gradskog komiteta SK Beograda. Sa te funkcije je 1984. godine prešao na viši republički nivo na poziciju predsednika CK SK Srbije zauzevši se da Milošević dobije njegovu prethodnu poziciju na čelu beogradskih komunista. Na isti način je postupio i 1986. godine kada postaje Predsednik predsedništva SR Srbije ( funkcija koja bi bila ekvivalentna predsedniku republike u postkomunističkom vremenu) dok Milošević nakon njegovog zalaganja postaje predsednik CK SK Srbije. Milošević je uspešno pretvorio nezadovoljstvo srpskog življa na Kosmetu kojem su flagrantno kršena građanska i ljudska prava od strane albanske komunističke vlasti u nacionalističku euforiju koja je zahvatila većinu srpskog naroda. U toj nacionalističkoj atmosferi sebe je ustoličio na poziciju harizmatičnog srpskog vođe pred kojim su padale sve prepreke zbog podrške ustalasane narodne mase. Na svom beskompromisnom pohodu nije poštedeo ni svog političkog mentora i zaštitnika Ivana Stambolića kao što u godinama koje dolaze neće štedeti nikoga ko mu se nađe na putu.
Formiran HAMAS (Harakat al Mukavama al islam), militantna palestinska organizacija - osnivač Ahmed Jasin.
20.decembar 1987.
U najgoroj mirnodopskoj nesreći na moru poginulo 4.397 putnika i članova posade feribota „Don Paz“ koji se sudario sa tankerom. Nesreću je preživelo samo 11 putnika. „Don Paz“ je bio registrovan za prevoz najviše 1.500 putnika.
1988
Januar 1988
02.januar 1988.
Najmanje 22 putnika ubijeno a ranjeno više od 70 na zapadu Mozambika, u zasedi postavljenoj putničkom vozu od strane gerilaca mozambičkog desničarskog pobunjeničkog pokreta Renamo.
14.januar 1988.
Umro ruski i sovjetski političar Georgij Maksimilijanovič Maljenkov, koji je 1953. na položaju predsednika vlade SSSR-a nasledio preminulog Staljina. (Rođen: Orenburg/Ruska imperija/Rusija 02.januar 1902. - Umro: Moskva/Sovjetski Savez/Rusija 14.januar 1988.) U februaru 1955. dao je ostavku i postao jedan od potpredsednika u vladi Nikolaja Bulganjina, a u junu 1957. smenjen je s funkcije u vladi i isključen iz Politbiroa i CK KP Sovjetskog Saveza, pod optužbom da je učestvovao u zaveri za obaranje Nikite Hruščova.
1902-1988
86
Februar 1988
05.februar 1988.
Vrhovni sud Sovjetskog Saveza ukinuo presudu kojom su u martu 1938. psuđeni a potom ubijeni visoki partijski i državni rukovodioci poput Nikolaja Buharina, Alekseja Rikova i drugih. Svi osuđeni su rehabilitovani.
11-12.februar 1988.
Evropski savet EZ usvaja tzv. «Delorov-paket» u Briselu koji se odnosi na reformu finansijskog sistema, zajedničku poljoprivrednu politiku i udvostručavanje strukturnih fondova EZ. Ovaj paket reformi zajedno sa Jedinstvenim evropskim aktima je činio značajan preduslov za realizaciju programa stvaranja zajedničkog evropskog tržišta.
29.februar 1988.
iransko-irački rat
Otpočela nova runda "rata gradova", odnosno međusobnog bombardovanja civilnih naselja.
Mart 1988
03.mart 1988.
Umro poljski violinista Henrik Šering, jedan od najvećih majstora violine svih vremena. (Rođen: Varšava/Kraljevina Poljska/Poljska 22.septembar 1918. - Umro: Kasel/Zapadna Nemačka/Nemačka 03.mart 1987.) Oplemenio je klasičan i savremeni repertoar izvanrednom tehnikom i stilskom kulturom. Emigrirao je kad je nacistička Nemačka 1939. napala Poljsku i do 1945. u Londonu je bio oficir za vezu poljske izbegličke vlade i prevodilac šefa vlade, generala Vladislava Sikorskog. Profesor Muzičkog fakulteta u Meksiku postao je 1945, a od 1953. je kao ambasador dobre volje meksičke vlade priređivao koncerte koji su oduševljavali publiku širom sveta.
1918-1987
69
06.mart 1988.
Britanski komandosi, pripadnici elitne jedinice SAS, u Gibraltaru ubili trojicu terorista Irske republikanske armije.
12.mart 1988.
Vlada Južne Afrike zabranila opozicionu grupu koju je predvodio anglikanski nadbiskup Dezmond Tutu, uz tvrdnju da je ona "pretnja javnoj bezbednosti".
30.mart 1988.
Umro francuski državnik i pravnik Edgar For, koji je kao tužilac predstavljao Francusku na suđenju nemačkim ratnim zločincima u Nirnbergu posle Drugog svetskog rata. (Rođen: Bezje/Francuska 18.avgust 1908. - Umro: Pariz/Francuska 30.mart 1988.) Bio je predsednik vlade Francuske 1952. i 1955. i 1956. i više puta ministar od 1958. do 1969.
1908-1988
79
April 1988
09.april 1988.
Li Peng imenovan za premijera Kine.
14.april 1988.
Posle šestogodišnjih pregovora, u Ženevi su šefovi diplomatija Avganistana i Pakistana potpisali sporazum o Avganistanu, a Sovjetski Savez i SAD dali su izjave o nemešanju i neintervenciji. Sporazumom je predviđen dobrovoljni povratak avganistanskih izbeglica iz Pakistana i povlačenje sovjetskih trupa iz Avganistana u roku od devet meseci, počev od 15. maja 1988.
16.april 1988.
Izraelski komandosi ubili u Tunisu vojnog komandanta Palestinske oslobodilačke organizacije Halila el Vazira, poznatog kao Abu Džihad, zamenika Jasera Arafata.
18.april 1988.
Ratni brodovi SAD uništili dve iranske naftne platforme na moru i napali dve iranske fregate, u znak odmazde za napad u kojem su Iranci oštetili američku fregatu.
26.april 1988.
Ustanovljena književna nagrada "Meša Selimović".
Maj 1988
08.maj 1988.
Održan prvi "Beogradski maraton".
10.maj 1988.
SAD stavile veto na rezoluciju Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija kojom je Izrael osuđen za invaziju na jug Libana.
11.maj 1988.
Umro britanski dupli agent Harold Adrijan Rasel „Kim“ Filbi, jedan od najuspešnijih u sovjetskoj obaveštajnoj službi, u koju je stupio kao student u Kembridžu 1934. (Rođen: Ambala/Britanska Indija/Indija 01.januar 1912. - Umro: Moskva/Sovjetski Savez/Rusija 11.maj 1988.) Posle rata bio je oficir za vezu između britanske i američke obaveštajne službe, što mu je omogućilo da u periodu „hladnog rata“ Moskvi dostavlja informacije od najvećeg značaja. Kada je gotovo otkriven, nestao je u Bejrutu i obreo se 1963. u Moskvi, gde je i umro. Bio je „treći čovek“ koji je omogućio sovjetskim špijunima u Velikoj Britaniji Gaju Bardžesu i Donaldu Meklinu da 1951. pobegnu u Sovjetski Savez. Zbog izvanrednih zasluga nagrađen je najvišim sovjetskim odlikovanjima.
1912-1988
76
14.maj 1988.
iransko-irački rat
Irački avioni bombama zapalili pet brodova pored iranskog naftnog terminala Larak u Zalivu.
25.maj 1988.
Skupština Srbije donela Zakon o zabrani pušenja u javnim i radnim prostorijama.
27.maj 1988.
Sirijske trupe ušle u južna predgrađa Bejruta i okončale ulične borbe vođene tri sedmice između rivalskih muslimanskih šiitskih milicija.
Jun 1988
07.jun 1988.
Islam proglašen državnom religijom u Bangladešu usvajanjem ustavnog amandmana.
11.jun 1988.
Umro italijanski državnik Đuzepe Saragat, bivši predsednik Italije, osnivač italijanske Socijaldemokratske partije. (Rođen: Torino/Kraljevina Italija/Italija 19.septembar 1898. - Umro: Rim/Italija 11.jun 1988.) Posle dolaska na vlast fašističkog režima Benita Musolinija emigrirao je sa ostalim rukovodiocima Socijalističke partije, u kojoj je bio član Direkcije, a u zemlju se vratio 1943. posle kapitulacije Italije u Drugom svetskom ratu. Nemci su ga ubrzo uhapsili, ali je uspeo da pobegne iz zatvora. Iz Socijalističke partije je istupio 1947. a 1952. osnovao je Socijaldemokratsku partiju. Bio je ministar u prvoj posleratnoj italijanskoj vladi, potom do 1957. potpredsednik vlade. Šef diplomatije postao je 1963. a na čelu države bio je od 1964. do 1971.
1898-1988
89